Lokaty bankowe uznawane są za najbezpieczniejszy sposób pomnażania zgromadzonych oszczędności, który gwarantuje pewny zysk. Wybór tych produktów oszczędnościowych w polskich bankach jest tak szeroki, że każdy, nawet najbardziej wymagający klient, znajdzie korzystny depozyt dla siebie. Jednak jeśli masz wątpliwości co do tego, czy lokata bankowa to właściwa metoda oszczędzania, to w tym artykule postaramy się je rozwiać. Sprawdź, co warto wiedzieć o tych produktach, czym się kierować przy ich wyborze, jakie są najkorzystniejsze lokaty bankowe oraz dlaczego warto po nie sięgnąć.

Zacznijmy od podstaw i odpowiedzmy sobie na pytanie, czym jest lokata. Definicja mówi, że jest to produkt oszczędnościowy, na który klient wpłaca środki pieniężne na określony przez bank czas, po upływie którego otrzymuje je z powrotem wraz z odsetkami. W trakcie trwania umowy z instytucją klient nie ma możliwości wpłacania dodatkowych funduszy na tę samą lokatę bankową. De facto wpłacone na depozyt fundusze są „nie do ruszenia” aż do czasu ustania kontraktu z bankiem.

Jeśli więc klient wpłaca określoną sumę pieniędzy na lokatę terminową i nie zdecyduje się na wcześniejsze zerwanie umowy, to ma stuprocentową pewność, że na koniec otrzyma pełną wysokość wkładu własnego, jak i odsetki. W tym przypadku nie ma więc żadnego ryzyka, że inwestycja się nie opłaci. Inaczej jest w przypadku, gdy z jakiegoś powodu klient będzie musiał z usług banku zrezygnować przed czasem. Może bowiem okazać się, że zamrożenie gotówki na długi czas jest ponad możliwości finansowe deponenta. W przypadku zerwania umowy, lokaty bankowe – a właściwie wkład własny na nim umieszczony – trafiają do klienta, ale bez odsetek, które zazwyczaj kapitalizowane i wypłacane są pod koniec okresu. Dlatego sytuacje, w których klient nie otrzymuje odsetek, są wyjątkowe i zależą wyłącznie od świadomej decyzji deponenta. Poza tym niektóre lokaty bankowe – choć trzeba podkreślić, że są to swego rodzaju „białe kruki”, które w ofertach instytucji występują rzadko – dają możliwość wcześniejszego zerwania umowy bez konsekwencji finansowych, a więc nawet przy rezygnacji z oferty zachowujemy nagromadzone na depozycie odsetki.

Ze wspomnianą w poprzednim punkcie gwarancją zysku wiąże się kolejna cecha tych produktów oszczędnościowych, którą jest bezpieczeństwo inwestycji. Każda lokata bankowa charakteryzuje się tym, że z takiej operacji nigdy nie wyjdziesz z pustymi rękami. Nawet, jeśli zrezygnujesz z niej przed czasem, a bank nie wypłaci Ci w tym wypadku odsetek i naliczy dodatkową karę (co się zdarza, choć nie jest to regułą), to nie ma możliwości, żeby stracić wszystkie zainwestowane pieniądze. Wpłata początkowa zawsze trafia bowiem z powrotem do klienta. Jest to więc bardzo bezpieczna alternatywa dla bardziej agresywnych form inwestowania które, owszem, wiążą się z zyskiem, ale można na nich również wiele stracić.

Mało tego – oprócz tego, że zysk, jaki oferuje lokata w banku jest pewny i nieobarczony żadnym ryzykiem, to w większości przypadków jeszcze przed złożeniem środków pieniężnych do depozytu, bardzo łatwo obliczyć ostateczną kwotę, jaką będziemy w stanie zarobić na odsetkach. Przeważającą liczbę ofert depozytów stanowią bowiem lokaty bankowe o stałym oprocentowaniu. Oznacza to, że przez cały okres trwania umowy nie ma możliwości, by instytucja zmieniła stawkę takiego produktu – niezależnie od warunków ekonomicznych i gospodarczych. Jeśli więc chcesz być spokojny o swój zysk i zależy Ci na pewności co do jego wysokości, to depozyty o niezmiennym oprocentowaniu to najlepsze lokaty bankowe dla Ciebie. Ich przeciwieństwem są produkty oszczędnościowe o zmiennym oprocentowaniu, im jednak dokładniej przybliżymy się w dalszej części niniejszego artykułu.

Jeśli już tematyka oszczędzania jest Ci nieco bliższa, to z pewnością znasz zależność, która mówi, że im bardziej ryzykowna jest dana metoda inwestowania, tym daje ona większą możliwość uzyskania wysokiego zysku. A skoro lokaty bankowe, jak wspomnieliśmy, są produktem obarczonym niskim ryzykiem, to, jak można się domyślić, oferowany na nich zarobek jest raczej niewysoki. Z tym również trzeba się liczyć, sięgając po oferty instytucji finansowych. Nie jest to jednak wyłącznie ich wina. W obecnej sytuacji makroekonomicznej, nawet najlepsze lokaty bankowe są w stanie zaoferować zysk jedynie na poziomie kilku procent.

Dlaczego? Kluczem są tu stopy procentowe Narodowego Banku Polskiego. Ustalane są one na posiedzeniach Rady Polityki Pieniężnej, które odbywają się co miesiąc. Owe stopy warunkują, na jaki procent banki komercyjne (dostępne dla klientów) mogą pożyczać środki na własną działalność od banku centralnego. Do tego, analogicznie jak klienci mogą zakładać lokaty bankowe w bankach komercyjnych, tak i te mogą robić to w Narodowym Banku Polskim. Jest to także jedna z możliwości czerpania środków na prowadzenie działalności. Wysokość takich depozytów warunkuje stopa referencyjna banku centralnego. Jeśli ta jest niska, to bank nie ma żadnej korzyści w lokowaniu na nich swoich środków i oferowaniu klientom o wiele wyższych stawek. W efekcie bowiem instytucja zarabia niewiele – a przecież bankowi, jak każdemu przedsiębiorstwu, zależy przede wszystkim na zysku. Dlatego właśnie i te dobre lokaty bankowe są niskooprocentowane, a niskie stopy procentowe NBP to bolączka dla oszczędzających.

Dociekliwi mogą zapewne zastanawiać się, czy powierzanie swoich, gromadzonych często przez lata, oszczędności instytucji bankowej, aby na pewno jest bezpieczne i czy nie lepiej trzymać je w gotówce we własnym domu. Bank może bowiem upaść. I mimo że nie jest to często spotykana sytuacja, to owszem, takie ryzyko istnieje. Jednak nie oznacza to, że Twoje zgromadzone w nim pieniądze przepadły na zawsze. Wszystkie środki z lokat bankowych, kont oszczędnościowych i ROR-ów objęte są tzw. systemem gwarancji depozytów. Konkretniej rzecz ujmując, wszystkie pieniądze zgromadzone w bankach chroni Bankowy Fundusz Gwarancyjny. Na działalność BFG „zrzucają się” wszystkie banki komercyjne i spółdzielcze działające w Polsce, przeznaczając część swoich funduszy właśnie na działalność tej instytucji. Jeśli więc bank, w którym założyłeś lokatę lub w którym masz konto, upadnie, to BFG ma obowiązek w ciągu miesiąca od terminu ogłoszenia upadłości instytucji przekazać klientom zdeponowane środki. Ci zaś mają 5 lat na zgłoszenie się po należne pieniądze. Warto w tym miejscu podkreślić ważną uwagę – maksymalna wysokość kwoty, jaką BFG może wypłacić jednemu klientowi banku, to równowartość 100 tys. euro. Jest to łączna suma środków zgromadzonych na wszystkich produktach w instytucji – nie tylko na lokacie w banku. Dlatego, jeśli chcesz się ustrzec przed sytuacją utraty środków, a masz do zdeponowania wysoką sumę, pamiętaj o dywersyfikacji ryzyka. Lepszym rozwiązaniem będzie podzielenie wpłaty na kilka części i odłożenie jej na lokaty bankowe w kilku różnych instytucjach.

Bankowy Fundusz Gwarancyjny nie obejmuje swoim działaniem parabanków, które w swoich ofertach również mają lokaty czy pożyczki. Warto więc, zanim zdecydujesz się na skorzystanie z usługi takiej instytucji, sprawdzić, czy ta widnieje na liście podmiotów objętych gwarancją BFG.

Mogłoby się wydawać, że najbezpieczniejszą opcją gromadzenia oszczędności jest trzymanie ich w gotówce w domu. W końcu masz wówczas nad nią największą kontrolę i możesz nią swobodnie dysponować, nie będąc przywiązanym umową z żadną instytucją. To wszystko prawda, jednak czy wiesz, że w ten sposób w dłuższej perspektywie… tracisz?

Za wszystko odpowiedzialna jest inflacja – jeden z głównych wskaźników makroekonomicznych. Ilustruje on zmianę wartości pieniądza na podstawie tzw. koszyka dóbr, czyli zbioru towarów i usług, który można kupić za dany nominał pieniądza. Jeśli inflacja przyspiesza, to za tę samą kwotę jesteśmy w stanie skorzystać z mniejszej ilości towarów i usług niż mogliśmy to zrobić np. rok czy kilka lat temu. W efekcie więc, mimo że sama zaoszczędzona przez nas kwota nie zmieniła się, to już jej faktyczna wartość – tak. Prawidła te dotyczą również produktów oszczędnościowych i nawet najlepszych lokat bankowych. Jednak ich oprocentowanie sprawia, że na oszczędzaniu można zarobić, a przynajmniej – ustrzec zgromadzone środki przed utratą przez nie wartości. Dlatego warto śledzić ranking lokat bankowych w poszukiwaniu oferty, która będzie dla Ciebie najkorzystniejszą opcją.

Wiesz już, co to jest lokata bankowa i zdecydowałeś, że jest to forma inwestycji dla Ciebie. Teraz pozostaje tylko wybrać produkt, który będzie odpowiadał Twoim potrzebom i możliwościom. To na pierwszy rzut oka może stanowić wyzwanie, jednak oferta w tym zakresie jest tak szeroka, że bez problemu powinieneś znaleźć dobre lokaty bankowe dla siebie.

Najbardziej oczywisty aspekt, który klienci biorą pod uwagę, wybierając depozyt, jest oprocentowanie – rzecz jasna im wyższe, tym lepsze, bowiem przekłada się na lepszy zysk. Gdzie znaleźć najlepiej oprocentowane lokaty bankowe? Ranking, który przygotowujemy i regularnie aktualizujemy, pomoże Ci być na bieżąco z najnowszą ofertą. Taki ranking lokat bankowych bierze pod uwagę jednak nie tylko wysokość oprocentowania poszczególnych depozytów, lecz także jego rodzaj, kwotę, jaką należy na dany produkt wpłacić, czas trwania oraz dodatkowe warunki. To dobre miejsce, w którym znajdziesz np. lokaty bankowe bez konta czy lokatę na nowe środki, nie musząc przedzierać się przez skomplikowane, często pełne kruczków regulaminy. Przydatną opcją jest też kalkulator odsetek. Na stronach, gdzie porównywane są lokaty bankowe, kalkulator od razu pozwala na obliczenie należnego zysku.

Najlepsze lokaty bankowe muszą więc być dostosowane do Ciebie i Twoich potrzeb. Występuje wiele rodzajów takich depozytów. Wiesz już, jak działa lokata bankowa o stałym oprocentowaniu, o której wspominaliśmy wcześniej. Są jednak dla niej alternatywy. Oto pozostałe, najczęściej oferowane przez banki rodzaje lokat:

• lokata bankowa ze zmiennym oprocentowaniem – jej stawka waha się w oparciu o ustalone przez instytucję wskaźniki. Tradycyjnie jest to wspomniana wcześniej stopa referencyjna NBP, jednak coraz częściej banki oferują lokaty, których oprocentowanie uzależnione jest np. od wskaźnika WIBOR, WIBID na dany dzień miesiąca, stopy rezerwy obowiązkowej banku, rentowności bonów i obligacji skarbowej czy poziomu inflacji. Na czym polega lokata bankowa ze zmiennym oprocentowaniem? Stawka na nich „śledzi” ruchy wymienionych wskaźników, dostosowując do nich swoją wartość. Ostateczny zysk na takich lokatach jest więc nieznany, są jednak dobrą alternatywą dla depozytów o stałym oprocentowaniu. W przypadku podniesienia stóp procentowych deponenci, którzy zdecydowali się na lokatę o zmiennym oprocentowaniu, zarobią więcej niż właściciele tych o stałym procencie. Niestety, ma to też miejsce w przypadku obniżki stopy referencyjnej – w takim scenariuszu w ślad za nią idzie oferowana stawka;
• lokata progresywna – to specyficzny rodzaj depozytu o zmiennym oprocentowaniu. Jego dynamika jest bowiem niezależna od uwarunkowań gospodarczych i zawsze rośnie po określonym okresie trwania lokaty (zazwyczaj po miesiącu lub kwartale). Obliczając zysk na takim produkcie, zawsze warto brać pod uwagę średnią arytmetyczną ze wszystkich okresów. Takie lokaty zazwyczaj są bardzo wysoko oprocentowane na ostatnim etapie, jednak na początku ich stawki są o wiele niższe niż te oferowane np. na depozytach o stałym oprocentowaniu. Ich podstawową zaletą jest jednak fakt, że taka lokata bankowa daje klientowi możliwość wcześniejszej rezygnacji bez utraty odsetek;
• lokata call – to dość niezwykły gracz na rynku lokat bankowych, jednak warty uwagi. To również depozyt o zmiennym oprocentowaniu, jednak tym, co go wyróżnia na tle innych produktów oszczędnościowych jest fakt, że jest to lokata bezterminowa – klient sam decyduje, wydając odpowiednią dyspozycję, kiedy ustaje jego współpraca z bankiem i wyciąga wkład własny wraz z odsetkami;
• lokata jednodniowa – choć wciąż można się z nią spotkać w ofertach banków, to kiedyś był to produkt bardzo popularny. Wszystko ze względu na to, że mogły to być lokaty bankowe bez podatku Belki i przy wykorzystaniu pewnej luki prawnej, można było uniknąć płacenia owej daniny. Musiały tu jednak zostać spełnione dwa warunki. Zarówno podstawa opodatkowania, jak i sama wysokość podatku musiała kończyć się poniżej 50 gr – np. 3,42 zł. Wówczas taka kwota zaokrąglana była do zera, a więc danina nie musiała być płacona. Po nowelizacji ordynacji podatkowej z 2012 r., kiedy to zdecydowano, że zaokrąglanie będzie następowało do pełnych groszy, lokaty bankowe bez podatku Belki przestały istnieć. Nie oznaczało to jednak końca depozytów jednodniowych. Zgodnie z nazwą, środki na takiej lokacie wpłaca się na jeden dzień;
• lokata nocna – to odpowiednik wcześniej opisywanej lokaty, ale dla przedsiębiorców. Taki depozyt jest stowarzyszony z kontem firmowym, z którego nadwyżka środków automatycznie trafia na jedną noc na lokatę, a rano, wraz z odsetkami, wraca do właściciela rachunku. Są to najlepsze lokaty bankowe dla firm, bowiem w ciągu dnia mogą one wciąż regulować należności i swobodnie korzystać z funduszy;
• lokata rentierska – to korzystna lokata bankowa dla zamożnych klientów. Zazwyczaj to właśnie do nich jest ona skierowana, jednak są wyjątki. Na lokatę rentierską klient ma możliwość wpłacenia od kilkudziesięciu do nawet kilkuset tysięcy czy milionów złotych. Zgromadzone na takim depozycie odsetki po każdym terminie kapitalizacji trafiają na wyznaczone przez klienta konto, dzięki czemu może on swobodnie korzystać z zarobionych pieniędzy jeszcze przed końcem obowiązywania umowy z bankiem;
• lokata z możliwością zerwania – rzadko występujący depozyt, który pozwala na rezygnację ze współpracy z bankiem jeszcze przed końcem czasu, na który obowiązuje lokata, bez utraty nagromadzonych odsetek;
• lokata walutowa – lokata bankowa skierowana do klientów, którzy mają zebrane oszczędności w walucie innej niż złoty. Ich oprocentowanie zależy od kraju, w którego walucie założony jest depozyt, dlatego np. zakładając lokaty bankowe w dolarach, trzeba śledzić stopy procentowe obowiązujące w Stanach Zjednoczonych. Procent na lokacie walutowej jest stały, jednak ostateczny zysk uwarunkowany jest wahaniem kursów;
• lokata odnawialna – często traktowana jest jako kruczek, jednak dla wielu klientów może być bardzo korzystną opcją. Działa ona w ten sposób, że po zakończeniu pierwotnego terminu zakładana jest nowa lokata. Definicja takiego mechanizmu to tzw. „kula śniegowa” – początkowa kwota z odsetkami stanowi wkład własny na nowym produkcie. To dobre rozwiązanie dla osób, które nie chcą szukać nowej opcji oszczędnościowej. Jednak należy pamiętać, że często nowe warunki znacząco odbiegają od tych początkowych i nie oferują w konsekwencji zbyt wysokiego zysku;
• lokata strukturyzowana – to produkt oszczędnościowy obarczony większym ryzykiem niż tradycyjne lokaty bankowe. Co to jest za depozyt? Kwota wpłaty dzielona jest na dwie części. Pierwsza, większa, przeznaczana jest na bezpieczne opcje inwestowania – np. obligacje skarbowe lub bony. Mniejszy fragment inwestowany jest w instrumenty o większym ryzyku – waluty, akcje czy indeksy giełdowe. To powoduje więc ryzyko utraty części wkładu własnego.

Oprócz tego depozyty mogą mieć różne inne parametry. Różnią się np. tym, jak założyć lokatę bankową. Tradycyjna metoda to oczywiście pójście do oddziału wybranej instytucji i skorzystanie z oferty na miejscu. Często jednak banki dają możliwość założenia depozytu przez bankowość internetową lub mobilną, co jest szybkim i wygodnym rozwiązaniem. Klientów interesują także lokaty bankowe bez konta, czyli bez konieczności zakładania ROR-u w danym banku. Inni mogą szukać lokaty na nowe środki czy dla nowych klientów. Banki zresztą często, w zamian za konkurencyjne oprocentowanie, oferują obwarowanymi dodatkowymi warunkami lokaty bankowe. Ranking, o którym wcześniej wspomnieliśmy, uwzględnia i te czynniki. Dlatego warto z takiego narzędzia korzystać, by wybrać odpowiednią, „skrojoną na miarę” lokatę.

Najlepsze lokaty bankowe to zazwyczaj te, które instytucja wprowadza w ramach promocji. To właśnie w takich ofertach można znaleźć perełki, dające konkurencyjne na tle innych banków oprocentowanie. Za korzystne warunki banki wymagają jednak spełnienia dodatkowych warunków. Rzadko w takich przypadkach można znaleźć lokaty bankowe bez konta, ponieważ jednym z najczęstszych obwarowań takich promocji jest konieczność założenia ROR-u w instytucji. Promocje często są też skierowane wyłącznie dla osób, które wcześniej nie korzystały z usług banku, a jednym z przykładów ofert specjalnych może być lokata na nowe środki. To, czy opłaca się spełniać dodatkowe zapisy regulaminu w zamian za lepsze warunki, należy do decyzji klienta. Nie da się jednak ukryć, że jeśli chcesz znaleźć najlepszą lokatę dla siebie, to jest duża szansa, że znajdziesz ją właśnie wśród ofert promocyjnych.

Takie propozycje mają to do siebie, że są ograniczone czasowo. Aby mieć pewność, że dobra oferta nie przejdzie Ci koło nosa, warto obserwować różne zestawienia depozytów. Istnieją narzędzia, które ułatwiają decydowanie się na lokaty bankowe – porównanie, w którym klient sam ustala parametry, ranking lokat, pokazujące oferty dające najlepszy zysk czy w końcu kalkulator odsetek.

Wiedząc, co to jest, jakie są rodzaje i jak założyć lokatę bankową, oraz jakie dodatkowe narzędzia są przydatne w podejmowaniu ostatecznej decyzji, warto zadać sobie pytanie, czy jest to produkt dla Ciebie. To najlepsze rozwiązanie dla osób, którym zależy na pewnym i bezpiecznym zysku, ale są za niego gotowe rozstać się z oszczędnościami na długi czas. Trzeba również brać pod uwagę wszystkie dodatkowe warunki, które może narzucić bank, a także minimalne i maksymalne kwoty, jakie można na dany depozyt wpłacić. Oferta lokat jest jednak tak szeroka, że znalezienie właściwego produktu to kwestia krótkich poszukiwań. Dlatego jeśli chcesz oszczędzać z głową, lokata bankowa to rozwiązanie dla Ciebie!